Chắc hẳn có rất nhiều bạn học tiếng Anh mười mấy năm trời mà vẫn không tự tin giao tiếp. Bạn có thể đọc báo, viết đoạn văn cơ bản, thậm chí là viết mail trong công việc rất tốt, nhưng đứng trước người bản xứ là ấp úng, rụt rè, cố gắng né càng xa càng tốt. Đôi khi bạn nghĩ mình không có năng khiếu ngoại ngữ, cứ chấp nhận như bây giờ thôi, dù sao không giao tiếp được cũng chả ảnh hưởng gì quá lớn đến bạn.

Mình cũng từng là một đứa như vậy, thậm chí mình còn né tránh trong thời gian rất rất dài. Mình học tiếng Anh 8 năm ở trường học, ôn luyện tiếng Anh để thi khối D, vậy mà lên Đại học mình vẫn bị khớp vì sự giỏi giang của các bạn xung quanh, dù hồi Đại học mình không học chuyên ngành Tiếng Anh. Mình không biết nói, nghe không hiểu, cố gắng tránh tất cả các hoạt động có thể sẽ phải dùng tiếng Anh, thậm chí còn không có dũng khí để đi học ở các trung tâm tiếng Anh, phần vì sợ mình đến đó sẽ làm trò cười, phần vì ngại thay đổi.

Nhưng sau khi tốt nghiệp đại học, sang Nhật học thạc sĩ, rồi đi làm, mình mới thật sự hiểu được sự hèn nhát của mình đã lấy mất biết bao cơ hội của bản thân. Vì không giỏi tiếng Anh, mình hầu như không có bạn bè các nước nói tiếng Anh, vì hầu như các bạn xung quanh mình đều học bằng tiếng Anh, họ không nói được tiếng Nhật nhiều. Khi cần tìm tài liệu, phát biểu thuyết trình, mình đều cảm thấy rất áp lực, chưa kể phát âm tiếng Anh của mình còn bị “Nhật hóa” đi khá nhiều, khiến mình cực kỳ tự ti, dần dần mất hẳn phản xạ nói tiếng Anh.

Mọi chuyện cứ thế kéo dài cho đến khi mình bắt đầu công việc hiện tại. Mình phải dùng tiếng Anh rất nhiều để giao tiếp, viết mail, nghe điện thoại… Mỗi khi chuông điện thoại reo, tim mình lại thót lại, chỉ sợ phải trả lời bằng tiếng Anh. Điều này khiến thời gian đầu mình không tập trung được vào công việc mấy. Và mình nghĩ, dù bận rộn con cái gia đình đến mấy, mình cũng phải thay đổi.

Mới đây, mình đã hoàn thành mục tiêu tiếp xúc với tiếng Anh trong 30 ngày, và tự tin hơn hẳn về khoản nghe nói, vì thế mình muốn chia sẻ một số kinh nghiệm nho nhỏ của mình đến các bạn.

Tranh thủ nghe tiếng Anh mỗi ngày

Mỗi ngày, mình tranh thủ dành thời gian để luyện nghe bằng cách nghe/xem các chương trình mình yêu thích, như 6 minutes English, English at work của BBC learning English. Nói là tranh thủ vì hầu như mình không có quá nhiều thời gian, thường mình chỉ nghe trên tàu khi đi làm, vào giờ nghỉ trưa, hoặc là khi đang nấu cơm, rửa bát…Mình nghe đi nghe lại 1 nội dung cho đến khi gần như thuộc, và nói theo được cùng với speaker. Có thể phát âm chưa thật chuẩn, nhưng ít nhất mình đã sử dụng tiếng Anh để nói.

List lại những cấu trúc hữu ích theo chủ đề

Ví dụ, khi nghe đoạn hội thoại về Making suggestion, bạn có thể dùng rất nhiều cách nói, ví dụ như:
Why don’t you try…?
How about…?
Would you like to…?

Mình tổng hợp lại tất cả các cách nói đó vào 1 file riêng, như vậy sẽ rất tiện khi cần dùng, tất nhiên là mình sẽ cố gắng để nhớ các cách nói này trước đã. Các bạn có thể viết lại vào 1 cuốn sổ riêng cũng được, nhưng mình thì chủ yếu là học kiểu tranh thủ, có khi phải đứng học trên tàu, nên note bằng điện thoại sẽ tiện lợi cho mình hơn.

Suy nghĩ bằng tiếng Anh

Sau khi nghe được nhiều, đầu mình đã ghi nhớ và tự động bật ra những suy nghĩ liên quan đến nội dung mà mình đã nghe bằng tiếng Anh, mình đã lợi dụng việc này để mở rộng phạm vi suy nghĩ của mình hơn. Ví dụ, hôm nay mình nghe một đoạn hội thoại về chủ đề Polite Requests, và có một số mẫu câu dùng khi nhờ vả ai đó làm gì cho mình, mình đã dùng những mẫu câu này để soạn luôn 1 email gửi cho khách hàng bằng suy nghĩ trong đầu…Đôi khi mình còn tự đối thoại với bản thân trong suy nghĩ.
Trước đây mình chủ yếu suy nghĩ bằng tiếng Việt, tiếng Nhật hoặc tiếng Trung, điều này khiến khi gặp tình huống phải nói tiếng Anh, não mình phản xạ rất kém, nghe hiểu đối phương mà không bật ra được điều mình muốn nói. Nhưng hiện tại, mình đã dần hình thành thói quen suy nghĩ bằng tiếng Anh, và khả năng phản xạ với tiếng Anh của mình đã tốt hơn rất rất nhiều.

Cố gắng nói thật nhiều

Mình cố gắng nói thật nhiều bằng cách dùng các mẫu câu mà mình đã học. Ví dụ như ở trên, mình học về Polite Requests, mình đã dùng luôn các mẫu câu này để nhờ vả chồng mình đi…đổ rác, nhờ con gái dọn bàn ăn, mặc kệ họ có hiểu hay không. Khi không có partner để nói cùng, mình còn nói chuyện một mình nữa cơ.
Ngoài ra, do công việc mình cũng phải dùng tiếng Anh, nên mình cũng có nhiều cơ hội để nói ở công ty. Và các file ghi lại những cấu trúc hay dùng như mình đã ghi ở trên đã giúp mình rất nhiều.

Học theo khả năng và trong điều kiện của bản thân

Có những bài nghe mình chỉ cần nghe vài lần là nhớ, nhưng cũng có những bài nghe đến hơn chục lần vẫn không thể nhớ được nội dung. Có ngày mình cố gắng dành được đến 2 tiếng để học, nhưng có hôm chỉ học được 30 phút. Những lúc như vậy, mình tự nhủ phải kiên trì, không chán nản vì tiến độ học không được như mong muốn, bài khó nhớ thì dành nhiều thời gian và tập trung hơn một chút, có vậy mới nhớ lâu được.

Hành trình 30 ngày đã kết thúc, nhưng không có nghĩa việc học tiếng Anh của mình sẽ dừng lại đâu nhé. Mình vẫn tiếp tục duy trì các cách ở trên để cải thiện khả năng giao tiếp, và đồng thời cũng sẽ tìm tòi những phương pháp mới để việc học thêm hiệu quả. Tuy nhiên, phương pháp có hiệu quả đến đâu mà bạn không kiên trì, không chăm chỉ, thì phương pháp vẫn chỉ là phương pháp trên lý thuyết thôi. Nếu bạn cảm thấy cần cải thiện, tại sao không thử bắt tay vào làm ngay?