Mọi người ở Nhật lâu năm chắc hẳn đã từng trải qua một hoặc vài lần chuyển nhà. Có nhiều lý do chuyển nhà như chuyển ra ở riêng, 2 vợ chồng cưới xong về ở với nhau, hay sinh con thì chuyển ra nhà rộng hơn, rồi cả chuyển việc thì chuyển đến gần chỗ làm mới, và cũng có trường hợp tự mua nhà ở để không lãng phí tiền thuê nhà hàng tháng.

Dù bất cứ lý do gì đi nữa thì mỗi lần chuyển nhà bạn đều phải làm những thủ tục dưới đây:

Thủ tục trước khi rời khỏi nhà hiện tại

1. Nếu nhà hiện tại là nhà thuê, sau khi bạn rời đi không có ai ở nữa thì phải làm thủ tục trả nhà.
   • Tuỳ vào nội dung hợp đồng thuê nhà mà bạn phải báo trước về thời điểm bạn trả nhà, thường là 1 tháng trước khi bạn trả nhà.
   • Làm thủ tục cắt điện, nước, ga.
     Nếu công ty quản lý điện, nước, ga ở nơi ở mới khác với nơi ở hiện tại, bạn phải làm thủ tục chấm dứt sử dụng. Nếu cùng công ty quản lý, bạn có thể làm thủ tục chuyển địa chỉ sủ dụng, hoặc chấm dứt sử dụng tại địa chỉ cũ và làm hợp đồng sử dụng mới tại địa chỉ mới.
     Lưu ý: Nếu bạn không làm thủ tục này, công ty điện, nước, ga sẽ tiếp tục gửi giấy yêu cầu thanh toán, hoặc trừ tiền vào tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng của bạn.
   • Nếu bạn sử dụng đường truyền internet cố định.
     Tương tự như thủ tục cắt hợp đồng điện, nước, ga. Bạn có thể chấm dứt hợp đồng, hoặc làm thủ tục chuyển địa chỉ. Nếu bạn sử dụng đường truyền internet cố định tại địa chỉ mới mà nhà cung cấp cần phải lắp đặt thiết bị cho bạn, bạn nên liên lạc sớm để sắp xếp lịch lắp đặt bất kể đấy là nhà cung cấp hiện tại hay nhà cung cấp mới. Nếu liên hệ muộn có thể bạn sẽ không sử dụng được internet trong khoảng thời gian chờ được lắp đặt thiết bị.
     Lưu ý: thông thường việc chấm dứt hợp đồng sử dụng sẽ phát sinh phí cắt hợp đồng, tuỳ nhà cung cấp và loại hợp đồng của bạn mà phí sẽ khác nhau nhưng thông thường sẽ là khoảng trên dưới 10000 yen.
   • Nếu bạn đang sử dụng dịch vụ truyền hình của NHK.
     Nếu tại nơi ở mới bạn không xem tivi thì phải cắt hợp đồng với NHK, nếu bạn tiếp tục sử dụng thì chỉ cần làm thủ tục chuyển địa chỉ.
   • Nếu bạn đang sử dụng dịch vụ điện thoại cố định.
     • Nếu liên kết với đường truyền internet cố định, bạn cần làm thủ tục cùng với đường truyền internet.
     • Nếu không liên quan đến đường truyền internet, bạn có thể làm thủ tục tương tự như với dịch vụ truyền hình NHK.
   • Các dịch vụ khác nếu có.
     Tuỳ từng dịch vụ mà sẽ phát sinh các thủ tục khác nhau, bạn cần liên lạc với bên cung cấp dịch vụ để được hướng dẫn cụ thể, lưu ý nên liên lạc sớm vì có những thủ tục tốn thời gian.
2. Nếu địa chỉ mới khác khu vực hành chính với địa chỉ hiện tại.
   Ví dụ: chuyển từ thành phố này sang thành phố khác, quận này sang quận khác…
   Trong trường hợp này bạn cần làm thủ tục chuyển đi nơi khác （転出：てんしゅつ） tại trụ sở quản lý hành chính nơi bạn ở như 市役所（しやくしょ）, 区役所（くやくしょ）. Tại đây bạn sẽ được hướng dẫn luôn các thủ tục liên quan đến con dấu, bảo hiểm xã hội… nếu có.
   Sau khi làm xong thủ tục, bạn sẽ nhận được giấy tờ cần thiết để làm thủ tục tại nơi ở mới.
3. Làm thủ tục chuyển tiếp bưu kiện tại bưu điện.
   Bưu điện Nhật Bản sẽ chuyển tiếp các gói bưu kiện, thư từ gửi đến địa chỉ cũ của bạn sang địa chỉ mới trong vòng 1 năm nếu bạn làm thủ tục này. Có thể làm thủ tục này trên mạng mà không cần đến trực tiếp.

Thủ tục sau khi đến nhà mới

1. Việc đầu tiên là đến trụ sở quản lý hành chính của nơi ở mới để làm thủ tục.
   • Nếu địa chỉ mới và cũ cùng khu vực hành chính, bạn chỉ cần khai báo địa chỉ mới là xong.
   • Nếu địa chỉ mới khác khu vực hành chính với địa chỉ cũ, bạn cần làm thủ tục chuyển đến （転入：てんにゅう）.
     Khi làm thủ tục, bạn cần mang theo giấy tờ nhận được sau khi làm thủ tục rời đi （転出） ở nơi ở cũ, thẻ ngoại kiều （在留カード：ざいりゅうカード） và thẻ My number （マイナンバーカード） nếu có. Nếu bạn làm thủ tục cho cả gia đình thì cần mang theo giấy tờ tuỳ thân của cả gia đình. Tại đây bạn sẽ được hướng dẫn làm các thủ tục liên quan như đăng kí con dấu, bảo hiểm xã hội nếu cần, nếu con bạn còn nhỏ sẽ được hướng dẫn về việc nhận trợ cấp nhi đồng, và hưởng chế độ khám bệnh cho trẻ em…
2. Nếu bạn có bằng lái xe, bạn cần đến sở cảnh sát gần nhất để làm thủ tục đổi địa chỉ.
3. Đổi địa chỉ trong trang thông tin cá nhân của tài khoản ngân hàng, thẻ tín dụng, hợp đồng điện thoại.
4. Cập nhật địa chỉ tại các trang mua hàng trực tuyến như Amazon, Rakuten… cũng như các dịch vụ mà bạn đang sử dụng.
5. Nếu bạn sở hữu ô tô cá nhân, bạn cần làm các thủ tục như sau:
   • Đổi địa chỉ trên các hợp đồng bảo hiểm bắt buộc và bảo hiểm tự nguyện.
   • Thay đổi địa chỉ trên giấy kiểm định xe （車検証：しゃけんしょう）
     Mang theo các giấy tờ sau đến 運輸支局（うんゆしきょく） quản lý khu vực bạn ở để làm thủ tục
     • Giấy chứng nhận bãi đỗ xe （車庫証明書：しゃこしょうめいしょ） xin như khi mới mua xe
     • 住民票（じゅうみんひょう）

     Nếu cục quản lý khác với địa chỉ cũ, bạn sẽ phải thay đổi biển số xe nên phải mang xe đến và tự thay biển số mới sau khi làm thủ tục xong. Bạn có thể chọn biển số mới (mất phí) cho xe của bạn tại đây. Thông thường biển số được chọn không có sẵn tại 運輸支局 nên bạn cần làm xong thủ tục chọn số sớm để kịp lúc đi làm thủ tục đổi địa chỉ sẽ có biển lắp vào xe.

Ngoài những thủ tục ở trên, còn khá nhiều thủ tục khác mà mình chưa làm bao giờ nên cũng không rõ chi tiết như thế nào như thủ tục chuyển trường học cho con… Nếu bạn đã từng làm những thủ tục như vậy hãy góp ý cho mình và mọi người cùng biết nhé.